Chứng khoán là gì? Những điều cơ bản cần biết trước khi đầu tư
Chứng khoán là một trong lĩnh vực được nhiều nhà đầu tư lựa chọn để đầu tư sinh lời hiện nay. Vậy chứng khoán là gì? Thị trường chứng khoán là gì? Có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán hay ko? Hãy cùng mình trả lời những thắc mắc đó ngay trong bài viết dưới đây nhé!
1. Chứng khoán là gì?
Khái niệm Chứng khoán
Chứng khoán là một tài sản, chứng cứ xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của người sở hữu đó với tài sản hoặc phần vốn của doanh nghiệp hay tổ chức đã phát hành. Chứng khoán có thể giao dịch sắm bán trên thị trường.
Các doanh nghiệp phát hành chứng khoán để huy động vốn từ thị trường. Nhà đầu tư sẽ rót tiền sắm chứng khoán, đồng thời là chủ sở hữu một phần tài sản/ vốn của doanh nghiệp phát hành.
Phân loại chứng khoán
Chứng khoán hiện nay được phân thành 3 loại phổ thông nhất:
Chứng khoán nợ
- Chứng khoán nợ là loại chứng khoán xác nhận mối quan hệ giữa chủ nợ (người sở hữu) và doanh nghiệp phát hành. Chứng khoán nợ thường được phát hành dưới dạng trái phiếu, chứng khoán dạng nợ, giấy tờ.
- Hiện nay, chứng khoán nợ có tỷ trọng giao dịch khá lớn trên thị trường chứng khoán.
Chứng khoán vốn
- Chứng khoán vốn là loại chứng khoán do doanh nghiệp cổ phần phát hành và được xác nhận quyền sở hữu một phần thu nhập và tài sản của doanh nghiệp. Chứng khoán vốn biểu thị cho những như đầu tư sở hữu một phần doanh nghiệp, được lợi lợi nhuận và cũng chịu rủi ro từ tình hình kinh doanh của doanh nghiệp đó.
- Chứng khoán vốn thường được phát hành dưới dạng cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu thường, chứng chỉ Quỹ…
Chứng khoán phái sinh
- Chứng khoán phái sinh là dụng cụ tài chính dưới dạng hợp đồng, bao gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, trong đó xác nhận quyền, nghĩa vụ của các đối tác đối với việc trả tiền tiền, chuyển giao số lượng tài sản cơ sở nhất mực theo mức giá đã được xác định trong vòng thời kì hoặc vào ngày đã xác định trong tương lai.
Đặc điểm của chứng khoán
- Tính thanh khoản (Tính lỏng): Chứng khoán có tính lỏng cao hơn so với các tài sản khác, trình bày qua khả năng sắm bán trên thị trường. Các chứng khoán không giống nhau có khả năng chuyển nhượng là không giống nhau. Trong đó, cổ phiếu có mức thanh khoản cao nhất.
- Tính rủi ro: Chứng khoán là tài sản tài chính nhưng trị giá của nó chịu tác động lớn của rủi ro (Rủi ro thị trường, rủi ro lạm phát, rủi ro chính trị..).
- Tính sinh lợi: Chứng khoán là một tài sản tài chính nhưng lúc nhà đầu tư sở hữu đều mong muốn thu được một thu nhập lớn hơn trong tương lai. Thu nhập này có được từ cổ tức được chia hoặc việc tăng giá chứng khoán trên thị trường.
2. Thị trường chứng khoán là gì?
Khái niệm Thị trường chứng khoán
Thị trường chứng khoán (TTCK) là nơi diễn ra các giao dịch sắm bán trao đổi các loại chứng khoán Các quan hệ sắm bán trao đổi này làm thay đổi chủ sở hữu của chứng khoán, và tương tự, thực chất đây là quá trình vận động của tư bản chuyển từ tư bản sở hữu sang tư bản kinh doanh.
TTCK ko giống với các thị trường các hàng hóa thông thường khác vì hàng hóa của thị trường chứng khoán là loại hàng hóa đặc thù, là quyền sở hữu về tư bản. Loại hàng hóa này cũng có trị giá và trị giá sử dụng.
Tương tự, có thể nói, thực chất của TTCK là thị trường trình bày mối quan hệ giữa cung và cầu của vốn đầu tư nào đó, giá cả của chứng khoán chứa đựng thông tin về chi phí vốn hay giá cả của vốn đầu tư. TTCK là hình thức tăng trưởng bậc cao của nền sản xuất và lưu thông hàng hóa.
Phân loại thị trường chứng khoán
Thị trường chứng khoán được tăng trưởng từ lâu đời, nơi tập hơn người sắm bán giao dịch cổ phiếu, bên môi giới, doanh nghiệp phát hành cổ phiếu, chứng khoán… Hiện nay, có thể phân loại thị trường chứng khoán thành 2 loại chính:
- Thị trường chứng khoán sơ cấp: Nơi lần trước hết chứng khoán được phát hành ra thị trường để huy động vốn. Tại đây, tiền bán chứng khoán sẽ thuộc sở hữu của nhà phát hành: Doanh nghiệp, tổ chức, Chính Phủ…
- Thị trường chứng khoán thứ cấp: Giao dịch chứng khoán được khởi đầu, dựa trên nền tảng của thị trường sơ cấp. Dòng tiền bán chứng khoán ở thị trường thứ cấp ko tạo vốn cho nhà phát hành nhưng mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư, cổ đông. Thị trường thứ cấp tạo tính thanh khoản, khả năng vận hành của thị trường sơ cấp.
Ngoài ra, nếu căn cứ theo phương thức hoạt động thì có thị trường tập trung (dành cho các chứng khoán ko được niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán) và thị trường phi tập trung (các chứng khoán còn lại thực hiện giao dịch thông qua các nhà môi giới – doanh nghiệp chứng khoán)
Căn cứ theo hàng hóa trên thị trường thì có thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu và thị trường các dụng cụ chứng khoán phái sinh.
Cấu trúc tổ chức trên thị trường khoán
- Bên bán: Chủ yếu là những doanh nghiệp niêm yết, phát hành chứng khoán ra sức chúng.
- Bên sắm: Chủ yếu là nhà đầu tư nhỏ lẻ, tư nhân hoặc các tổ chức, doanh nghiệp.
- Nơi niêm yết và chứng bày cổ phiếu: Nơi hỗ trợ thông tin, chủ số giá chứng khoán nhưng đại diện là sở giao dịch chứng khoán.
- Cơ quan quản lý: Tại Việt Nam, cơ quan quản lý cao nhất là Ủy ban chứng khoán nhà nước.
- Đơn vị hỗ trợ dịch vụ: Cụ thể ở đây là các doanh nghiệp chứng khoán, làm nhiệm vụ môi giới. Doanh nghiệp chứng khoán là định chế tài chính trên thị trường, tư vấn tài chính, hỗ trợ dịch vụ hỗ trợ bên sắm và bên bán.
Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán
Căn cứ vào Điều 5 Luật Chứng khoán 2019, thị trường chứng khoán hiện nay đang hoạt động theo nguyên tắc:
“Điều 5. Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán
1. Tôn trọng quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và hỗ trợ dịch vụ về chứng khoán của tổ chức, tư nhân.
2. Công bình, công khai, sáng tỏ.
3. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
4. Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.”
Một số thuật ngữ cần biết trên thị trường chứng khoán
Tham gia thị trường chứng khoán, bạn cần nắm rõ một số thuật ngữ được sử dụng phổ thông để hiểu và đầu tư đúng cách:
- Cổ phần: Vốn đầu tư của một tổ chức được phân thành các phần bằng nhau.
- Cổ phiếu: Chứng chỉ được phát hành để xác nhận quyền sở hữu cổ phần.
- Cổ phiếu phổ thông: Là loại cổ phiếu xác định quyền được biểu quyết đối với các quyết định lớn của doanh nghiệp và được lợi lợi ích hay cổ tức nhưng ko cố định.
- Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: Là loại cổ phiếu có trị giá phiếu biểu quyết cao hơn nhiều so với cổ phiếu dạng phổ thông.
- Cổ phiếu ưu đãi cổ tức: Là loại cổ phiếu xác định quyền được trả cổ tức cao hơn so với cổ phiếu phổ thông.
- Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: Là loại cổ phiếu xác định quyền được đơn vị phát hành hoàn vốn bất kỳ lúc nào theo yêu cầu hoặc theo các điều kiện được xác lập.
- Cổ đông: Là những tư nhân/tập thể sở hữu cổ phiếu.
- Cổ tức: Là khoản lợi nhuận được chia cho cổ đông sẽ thu được hàng năm từ doanh nghiệp cổ phần (bao gồm cổ tức bằng tiền mặt và cổ tức bằng cổ phiếu).
- Cổ tức cố định: Phần lợi nhuận được chia cho cổ đông nhưng ko phụ thuộc kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
- Cổ tức thưởng: Phần lợi nhuận được chia cho cổ đông tùy phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
- Trái phiếu: Là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ phải trả của tổ chức phát hành.
- Chứng chỉ quỹ: Là chứng khoán được phát hành bởi các quỹ đầu tư chứng khoán.
- VN-Index: Chỉ số trình bày biến động các cổ phiệu niêm yết trên sàn HOSE.
- HNX-Index: Chỉ số trình bày biến động các cổ phiếu niêm yết trên sàn HNX.
- IPO: Phát hành chứng khoán lần đầu ra sức chúng.
- Vốn hóa: Tổng trị giá cổ phần của các doanh nghiệp có cổ phiếu niêm yết.
- Thanh khoản: Mức độ nhanh chóng trong việc sắm bán chứng khoán.
- Khối lượng mua bán: Số chứng khoán được giao dịch trong phiên.
3. Lợi ích của thị trường chứng khoán
Đối với nền kinh tế
Chứng khoán và thị trường chứng khoán là thước đo sức mạnh của nền kinh tế. Các chỉ số đo lường thị trường hay giá cổ phiếu của các doanh nghiệp trình bày liệu nền kinh tế đang trong thời đoạn tốt hay ko.
Chính phủ nhờ vào thị trường chứng khoán sẽ kiểm soát tốt hơn tình hoạt động cũng nền kinh tế cũng như hoạt động của các doanh nghiệp niêm yết (các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán sẽ phải công khai tình sản xuất kinh doanh, thông báo thông tin định kỳ…).
Đối với doanh nghiệp
Để huy động được các vốn đầu tư dài hạn kế bên việc đi vay nhà băng, các doanh nghiệp đã thực hiện huy động thông qua hình thức phát hành các chứng khoán. Đây chính là kênh mang lại vốn đầu tư dồi dào từ công chúng giúp các doanh nghiệp tăng trưởng kinh doanh.
Đối với nhà đầu tư
Thị trường chứng khoán là nơi tiềm năng đề đầu tư. Việc đầu tư vào cổ phiếu trên thị trường thường có rủi ro nên buộc phải nhà đầu tư phải có cách quản lý chặt chẽ, tìm hiểu thật kỹ trước lúc tham gia.
Một trong những lợi ích chính của việc đầu tư vào thị trường chứng khoán là thời cơ để tìm kiếm lợi nhuận. Thị trường chứng khoán có xu thế tăng theo sự tăng trưởng của nền kinh tế hay sự tăng trưởng của các doanh nghiệp. Đầu tư vào các doanh nghiệp ổn định, có xu thế tăng trưởng có thể tạo ra lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Ngoài ra, đầu tư vào thị trường chứng khoán mang đến sự nhiều chủng loại hóa khoản tiền nhà đầu tư có ngoài các kênh như vàng, bất động sản hay gửi tiền tiết kiệm.
4. Có nên đầu tư chứng khoán hay ko?
Đầu tư chứng khoán là gì?
Tại Điều 4 Luật Chứng khoán (Việt Nam) có khái niệm đầu tư chứng khoán là việc sắm, bán, nắm giữ chứng khoán của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư có thể là các tổ chức hoặc các tư nhân tham gia đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Đầu tư chứng khoán kiếm lời thu hút nhiều nhà đầu tư nhưng ngoài ra cũng ko ít rủi ro. Nhiều người mới băn khoăn có nên đầu tư chứng khoán hay ko? Nhận định dưới đây sẽ giúp người mới có lựa chọn thích hợp.
Ưu điểm lúc đầu tư chứng khoán
Chứng khoán là kênh đầu tư quyến rũ nhà đầu tư với nhiều ưu điểm thu hút dòng tiền rảnh rỗi:
- Khả năng sinh lời cao: Nhà đầu tư sắm cổ phiếu, trái phiếu được lợi lợi từ sự tăng giá của thành phầm, lúc doanh nghiệp tăng trưởng. Một phần lợi nhuận khác từ việc chia cổ tức của doanh nghiệp phát hành. Lãi suất từ đầu tư chứng khoán cao hơn so với gửi tiền kiệm nhà băng.
- Chứng khoán có khả năng thanh khoản cao, chỉ xếp sau tiền mặt: Với sàn giao dịch được Ủy ban chứng khoán nhà nước quản lý, nhà đầu tư được bảo vệ quyền lợi.
- Kênh đầu tư linh hoạt với số tiền đầu tư lúc đầu thấp: Nhà đầu tư có thể ko có nhiều vốn, chỉ vài triệu đồng có thể khởi đầu giao dịch, tham gia thị trường để bắt đồng tiền rảnh rỗi sinh lời. Người chơi có thể lựa chọn nhiều loại hình chứng khoán để đầu tư, linh hoạt hơn nhiều so với đầu tư bất động sản, tiền gửi hay ngoại hối.
Nhược điểm lúc đầu tư chứng khoán
Kế bên lợi nhuận quyến rũ, khả năng thanh khoản cao và đầu tư linh hoạt, đầu tư chứng khoán cũng có những nhược điểm cần cân nhắc:
- Rủi ro từ biến động thị trường: Thị trường chứng khoán biến động phụ thuộc vào tình hình chính trị toàn cầu, lạm phát, chiến tranh, dịch bệnh… Có thể tác động tới sự lên xuống của giá chứng khoán, trực tiếp tác động tới lợi nhuận của nhà đầu tư.
- Rủi ro từ thông tin ko sáng tỏ: Thông tin tin trên thị trường bị nhiễu loạn, ko sáng tỏ tác động tới suy đoán và quyết định người chơi.
- Rủi ro từ các ông ty môi giới kém chất lượng: Nhiều nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm giám định dẫn tới lựa chọn doanh nghiệp môi giới lừa đảo, phí giao dịch cao, tiền đổ vào khó rút ra, dịch vụ hỗ trợ người chơi kém.
Nhìn chung, những rủi ro biến động thị trường, thông tin thiếu sáng tỏ là điều thế tất trên thị trường tài chính. Nhà đầu tư cần tìm hiểu tri thức về thị trường, lối chơi, đưa ra chiến lược thích hợp, lựa chọn doanh nghiệp môi giới uy tín… Để tham gia chơi chứng khoán an toàn.
Nếu bạn là người thích sự an toàn, ngại rủi ro và ko có nhiều kinh nghiệm trong đầu tư tài chính thì nên cân nhắc việc tham gia. Còn nếu bạn ưa mạo hiểm, thích đột phá trong cuộc sống và công việc, nhạy cảm trước những biến động của thị trường và say mê nghiên cứu cũng như nhìn được tiềm năng tăng trưởng thì nên khởi đầu đầu tư chứng khoán.
5. Những yếu tố cần sẵn sàng lúc đầu tư chứng khoán
Sau lúc hiểu về thị trường chứng khoán là gì thì việc sẵn sàng hành trang để giúp nhà đầu tư mới bước chân vào thị trường là vô cùng quan trọng. Cụ thể sẽ bao gồm:
- Nguồn tài chính: Là điều kiện cần để đầu tư vào chứng khoán. Số vốn sẽ phụ thuộc vào khối lượng tài sản, mong muốn về lợi nhuận và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.
- Tri thức thị trường chứng khoán: Để có thể đầu tư sinh lợi nhiều thì nhà đầu tư cũng phải chấp nhận những rủi ro lớn. Vì thế bạn nên sẵn sàng cho mình tri thức từ cơ bản tới tăng lên về chứng khoán để có thể phân tích thị trường mỗi ngày và đầu tư hiệu quả hơn.
- Trang thiết bị giao dịch: Để thực hiện sắm bán trao đổi, nhà đầu tư ko cần phải ra trực tiếp sàn chứng khoán nhưng chỉ cần sử dụng thiết bị có kết nối mạng như máy tính bảng hay smartphone là có thể thực hiện nhanh chóng.
- Thông tin kinh tế thị trường: Các thông tin về chính trị, xã hội hoặc kinh tế vĩ mô,… cũng tác động tới trị giá chứng khoán. Vì thế nhà đầu tư nên theo dõi tin tức mới nhất thường xuyên để tư duy và lên chiến lược đầu tư thích hợp.
6. Những xem xét lúc đầu tư chứng khoán
- Trước lúc tham gia thị trường chứng khoán, điều cần làm đầu tiền là trau dồi thật kỹ các tri thức cần thiết như cách đọc báo cáo tài chính; cách phân tích kinh tế vi mô, vĩ mô…
- Sau lúc tích lũy tri thức cần xác định cụ thể loại hình đầu tư chứng khoán nhưng bạn hướng tới. Với những người ưa thích rủi ro có thể chọn lựa cổ phiếu. Trái lại, với những người nào thận trọng, muốn có thu nhập vững chắc hơn thì trái phiếu hay chứng chỉ quỹ sẽ là loại hình ưu tiên.
- Xác định rõ về khả năng tài chính cho việc đầu tư, phân bổ danh mục sao cho hợp lý nhất.
- Với những người nào chưa đủ tự tin thì nên chọn cho mình một nhà môi giới chứng khoán giỏi và uy tín.
- Trong quá trình giao dịch, bạn luôn cần theo sát xu thế, cập nhật tin tức liên tục để có thể phân tích thị trường một cách xác thực.
- Sẵn sàng cắt lỗ lúc cần thiết để đảm bảo vốn đầu tư, tránh tình trạng sa đà vào giao dịch lúc ở trạng thái hoang mang.
Trên đây là phần tổng hợp những tri thức cơ bản giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Kỳ vọng bài viết đã giúp bạn trả lời được câu hỏi chứng khoán là gì và có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán hay ko.
Bạn thấy bài viết
Chứng khoán là gì? Những điều cơ bản cần biết trước lúc đầu tư
có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về
Chứng khoán là gì? Những điều cơ bản cần biết trước lúc đầu tư
bên dưới để yt2byt.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường Cao đẳng Kỹ thuật Y tế II
#Chứng #khoán #là #gì #Những #điều #cơ #bản #cần #biết #trước #lúc #đầu #tư