Giới thiệu tới các em học trò cùng thầy cô giáo tổng hợp 8 đoạn văn hay lớp 10: Phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích giúp các em nghiên cứu, bổ sung để hoàn thiện bài viết của mình tốt hơn.
Dàn ý phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù
1. Mở bài
– Giới thiệu tác phẩm: Chữ người tử tù là truyện ngắn xuất sắc kết tinh được tài hoa và tâm huyết của người nghệ sĩ tài năng. Trong truyện ngắn này, Nguyễn Tuân đã xây dựng được tình huống truyện rực rỡ, qua đó trình bày được tư tưởng, nội dung chủ đề của tác phẩm.
2. Thân bài
– Chữ người tử tù xoay quanh cuộc gặp mặt kì lạ, có phần trớ trêu của Huấn Cao, người tử tù đang bị dẫn giải về kinh lĩnh án chém và viên quản ngục người cai quản chốn ngục tù tối tăm nhưng lại là con người yêu và trân trọng cái đẹp.
– Trong hoàn cảnh đầy trớ trêu giữa những con người ở vị trí hoàn toàn đối lập nhưng giữa họ lại có sợi dây kết nối vững chắc, đó chính là tâm hồn đồng điệu với tình yêu đối cái đẹp.
– Viên quản ngục đã có những biệt đãi đặc thù, rượu thịt chu tất cho người tử tù nhưng mà lẽ ra mình phải đối xử tàn nhẫn.
– Vốn tính kiêu bạc, ngang tàn lại căm ghét cái xấu xa, giả tạo nên lúc đầu Huấn Cao tỏ ra khinh thường, khinh bạc đối với những tiếp đãi đặc thù của viên quản ngục.
– Lúc trông thấy tấm lòng trong sáng, thành tâm của viên quản ngục, Huấn Cao đã vô cùng cảm động, hối hận vì “thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong người đời”.
– Để đáp lại tấm lòng của viên quản ngục, Huấn Cao đã quyết định tặng chữ và đưa những lời khuyên thành tâm để bảo vệ thiên lương trong sáng ở viên quản ngục.
– Cảnh cho chữ được coi là quang cảnh đặc thù nhất trong toàn thể tác phẩm. Trong cái tối tăm, tù túng của nhà ngục đã diễn ra “một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”.
+ Huấn Cao từ một người tử tù trở thành người nghệ sĩ, thần tượng, ân nhân nhưng mà viên quản ngục kính trọng, ngưỡng mộ.
+ Viên quản ngục người nắm trong tay quyền lực trở thành người ngưỡng mộ, chịu ơn từ người tử tù nhưng mà mình đang làm nhiệm vụ giam giữ.
–> Nguyễn Tuân khắc họa được tính cách của các nhân vật, tăng tính kịch tính và sức quyến rũ của truyện, đồng thời tình huống truyện cũng đã làm nổi trội lên vẻ đẹp của cái tài, cái đẹp, cái thiên lương trong sáng.
3. Kết bài
– Thông qua xây dựng tình huống truyện ấn tượng, tác giả Nguyễn Tuân trong “Chữ người tử tù” đã trình bày được tư tưởng chủ đề của truyện ngắn, đồng thời bộc lộ được tài năng bậc thầy trong việc xây dựng tình tiết cho câu chuyện.
Phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù – Mẫu 1
Mỗi một tác phẩm được xây dựng bởi những tình huống truyện rực rỡ, cụ thể, tình huống truyện càng quyến rũ thì tạo nên một tác phẩm càng rực rỡ và thành công, trong tác phẩm Chữ Người Tử Tù Nguyễn Tuân đã mô tả cụ thể những tình huống truyện xuất hiện trong tác phẩm, điều này có ý nghĩa to lớn trong việc trình bày tính cách nhân vật và kịch tính của câu chuyện.
Mỗi một tác phẩm văn học là phải xuất hiện các tình huống truyện xuất hiện trong đó, tình huống truyện rực rỡ thì dẫn tới kết cấu của câu chuyện cũng được mở rộng và phát triển hơn rất nhiều. Ở đây tình huống truyện được hiểu là hoàn cảnh và cụ thể xuất hiện trong tác phẩm, tình huống truyện thường có đoạn mở đầu, cao trào sau đó là kết thúc, muốn có một tình huống truyện rực rỡ, tác giả phải xây dựng được thành công tính cách nhân vật trong từng cụ thể, hoàn cảnh và xuất hiện trong từng đoạn tác phẩm của mình.
Mỗi cụ thể trong tác phẩm đều được trình bày thâm thúy và cụ thể nhất, tình huống truyện xuất hiện trong tác phẩm làm tăng lên mức độ cao trào của tác phẩm đó, tác phẩm văn học thường được xây dựng trong từng tình huống, kết cấu xuất hiện trong từng tác phẩm, sự thành công của tác phẩm là việc thành công trong việc khắc họa tính cách nhân vật, xây dựng tình huống truyện rực rỡ, mang lại nhiều trị giá, tình huống có ý nghĩa hơn cho sự nghiệp của tác giả.
Tình huống truyện làm tăng lên tính tò mò trong một tác phẩm nghệ thuật, tình huống càng quyến rũ càng tăng lên mức độ biểu lộ của tác phẩm đó. Trong mỗi một tác phẩm, sự thành công được biểu lộ ở mức độ trình bày từng tình huống, tình tiết, cách xây dựng nhân vật trong tác phẩm đó. Tình huống truyện tăng mức độ biểu lộ, tăng thêm trị giá biểu lộ của tác phẩm đó. Trong tác phẩm Chữ Người Tử tù tình huống truyện ở đây là cuộc trao đổi và cảnh cho chữ giữa Huấn Cao và tên Quản Ngục, trong tình huống này, tính cách nhân vật cũng được biểu lộ, tình huống truyện làm nổi trội nên tính cách của những nhân vật chính xuất hiện trong tác phẩm, mỗi chúng ta đều có thể nhận thấy được những điều đó thông qua việc xây dựng nhân vật, cụ thể xuất hiện trong tác phẩm.
Tình huống truyện của tác phẩm Chữ Người Tử Tù là cảnh cho chữ giữa Huấn Cao và tên quản ngục, qua đó nó có tác dụng đặc thù trong việc trình bày tính cách nhân vật và kịch tính của truyện. Thông qua cụ thể này, tính cách nhân vật được biểu lộ cụ thể, rõ nét hơn, tính cách nhân vật được trình bày thông qua cuộc giao tiếp của hai nhân vật thông qua cuộc trao đổi.
Qua tình huống truyện đó, tính cách của nhân vật Huấn Cao đã được trình bày rõ nét, Huấn Cao biểu lộ là người nghệ sĩ tài hoa, người nghệ sĩ có tấm lòng thiên lương cao cả, con người đã biểu lộ được nét tính cách đặc thù, biểu tượng cho nét rực rỡ, nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tác phẩm, mỗi cụ thể đều làm nổi trội nên nét tính cách tiêu biểu của nhân vật được tác giả trình bày trong tác phẩm của mình.
Thông qua tình huống truyện nét tính cách của nhân vật cũng được biểu lộ cụ thể, thâm thúy nhất, tình huống truyện là một trong những điều xuất hiện rõ nét, làm nổi trội lên nét tính cách của nhân vật xuất hiện trong tác phẩm của mình.
Tình huống truyện là một trong nét rực rỡ, là khởi nguồn cho việc xây dựng thành công một tác phẩm nghệ thuật, qua đó việc mô tả cụ thể thâm thúy một tác phẩm nghệ thuật cũng đem lại cho người đọc nhiều suy ngẫm, trị giá thâm thúy và tạo nên nét tiêu biểu hơn trong việc xây dựng tính cách nhân vật, tình huống truyện xuất hiện trong tác phẩm nghệ thuật.
Phân tích tình huống truyện trong Chữ người tử tù – Mẫu 2
Giữa những bộn bề phồn tạp của buổi chợ phiên văn học, giữa những náo nhiệt, đông đúc của gian hàng lãng mạn. Nguyễn Tuân được trông thấy là một chủ shop khá đặc thù với chất ngông đầy mới mẻ, phong cách, lạ mắt cùng những tình huống truyện kịch tính, trớ trêu Nguyễn Tuân đã đưa người đọc phiêu du vào cuộc hành trình đi tìm cái đẹp ở một thời vang bóng tiêu biểu cho cuộc hành trình gian truân vất vả đó là tác phẩm Chữ Người Tử Tù đặc thù thông qua những tình huống truyện đầy phong cách thông minh mang đậm dấu ấn Nguyễn Tuân nhà văn đã cho người đọc thấy rõ được ý kiến nghệ thuật của mình.
Quả ko sai lúc nói rằng thành phầm văn học chỉ được khai sinh lúc nó là kết quả nhào nặn từ đời sống. Nếu sáng tác của văn học chỉ hoàn toàn là thành phầm của hư cấu và tưởng tượng nhưng mà ko mang hơi thở đời sống thì sẽ ko truyền được xúc cảm tới với độc giả, văn học bao giờ cũng là chuyện cuộc đời. Mang trong mình sứ mệnh cao cả của một nhà văn lúc thông minh nghệ thuật, Nguyễn Tuân đã ko ngừng tìm tòi, thông minh và ông đã khẳng định được vị trí của mình trong nền văn học Việt Nam hiện đại, đồng thời tìm ra cho mình một phong cách hoàn toàn khác so với những nhà văn cùng thời.
Ông luôn khát khao đi tìm cái đẹp với một niềm tin bất tử, cái đẹp bao giờ cũng có sức cảm hóa đối với cái xấu và cái ác. Đọc “Chữ Người Tử Tù” ta sẽ thấy rõ được điều đó, đây là một trong những 11 truyện ngắn in trong tập “vang bóng một thời” lúc đầu tác phẩm có tên “dòng chữ cuối cùng” in trên tạp chí Tao Đàn xuất bản năm 1938, sau đó đổi thành “Chữ Người Tử Tù” in trong tập “vang bóng một thời” xuất bản năm 1940.
Tình huống truyện là những lát cắt nhưng mà thông qua đó tính cách nhân vật, mối liên hệ của các nhân vật được trình bày rõ nét. Vốn là một nhà văn có chất ngông lạ mắt, Nguyễn Tuân đã thông minh nên những tình huống kịch tính, đầy trớ trêu, đẩy nhân vật vào những khoảng thời kì, ko gian, những hành động khó xử thông qua những tình huống tương tự các nhân vật của ông có dịp được trình bày tính cách vốn có một cách tự nhiên nhất.
Có người từng nói “tình huống truyện là thứ nước lửa ảnh giúp các nhân vật được nổi hình, nổi sắc”. Cuộc gặp mặt giữa Huấn Cao và viên quản ngục là một tình huống như thế, thông qua cuộc gặp mặt này nét đẹp tài hoa, hiên ngang của Huấn Cao và vẻ đẹp biệt nhỡn hiền tài của viên quản ngục được Nguyễn Tuân trình bày tài tình, tinh tế. Có thể nói rằng đây là một tình huống truyện đầy trớ trêu, bởi đó là sự đối lập giữa một bên là kẻ phản nghịch dám đứng lên chống lại triều đình, một bên lại là viên quản ngục người đại diện cho quyền uy. Xét trên phương diện xã hội họ hoàn toàn trái ngược nhau, nhưng về phương diện nghệ thuật thì họ lại là tri ân, tri kỷ, bởi Huấn Cao là người nghệ sĩ thông minh ra cái đẹp, còn viên quản ngục lại là người say mê cái đẹp.
Chính cuộc gặp mặt này đã vẽ nên trước mắt người đọc một huấn cao tài hoa, quả cảm ko chịu cúi đầu trước vàng bạc, quyền thế để ép mình viết câu đối bao giờ. Dù ko được tận mắt chứng kiến những nét chữ của Huấn Cao, nhưng qua sự ngưỡng mộ của nhân dân viên quản ngục ta có thể tưởng tượng ra được dưới đôi bàn tay tài hoa của Huấn Cao là những nét chữ vuông vắn, tươi tỉnh như rồng múa, phượng bay. Những nét chữ đó là những hoài bão vùng vẫy của cả một đời người, cùng với Huấn Cao, viên quản ngục lại là người biết trọng người ngay ông dám biệt đãi Huấn Cao, đứng trước thái độ hiên ngang, quật cường của Huấn Cao viên quản ngục chỉ biết cúi đầu nhi nhí, bởi ý thức được mình chỉ là một tên giữ tù.
Đặc thù qua hình tình huống cho chữ ở cuối truyện, nét đẹp của cả hai nhân vật một lần nữa được tôn vinh. Đã có ý kiến cho rằng, cảnh cho chữ ở cuối truyện là cảnh tượng xưa nay chưa từng có, bởi đây là cảnh tượng rất hiếm gặp ở đời. Lúc đêm đã khuya trại giam tỉnh Sơn chỉ còn vọng lại tiếng mõ trên vọng gác, tại một buồng giam chật hẹp tường đầy mạng nhện, mặt đất đầy phân chuột, diễn ra cảnh cho chữ xưa nay chưa từng có. Người cho chữ là kẻ đeo gông, chân vướng xiềng, còn người nhận chữ là viên quản ngục đang run run khúm núm, đang cắt từng đồng kẽm ghi lại ô.
Trong lúc kế cận cái chết Huấn Cao đã cho ra đời một tác phẩm nghệ thuật, đó ko phải là sự quỵ lụy, ươn hèn, cúi đầu trước quyền thế của Huấn Cao, nhưng mà đó chính là sự đền đáp của huấn cao đối với một tấm lòng trong người đời. Cho chữ xong, Huấn Cao đã khuyên viên quản ngục “thay đổi trốn ở để giữ thiên lương cho lành, vững, viên quản ngục xúc động, kẻ mê muội này xin bái lĩnh”. Hành động này của viên quản ngục ko hề hạ thấp đi vẻ đẹp của ông, trái lại càng đề cao tư cách của ông. Một lần nữa khẳng định viên quản ngục là một thanh âm trong trẻo giữa một bản đàn xô bồ, lệch nhịp. Tình huống cho chữ ở cuối truyện đã thắp sáng cả thiên truyện “Chữ Người Tử Tù” và trình bày niềm tin bất tử của Nguyễn Tuân cái tài, cái đẹp, cái thiện lương bao giờ cũng thắng lợi cái xấu, cái ác và có sức cảm hóa con người tới với sự thiên lương.
Với nghệ thuật xây dựng tình huống truyện lạ mắt, ngôn từ sắc sảo, khía cạnh, câu văn giàu hình ảnh, Nguyễn Tuân đã làm nổi trội lên cuộc gặp mặt giữa Huấn Cao và viên quản ngục cùng cảnh cho chữ để khẳng định sức mạnh cảm hóa của con người, của cái tài, cái đẹp.
Tác phẩm đã kết thúc nhưng vẫn tồn tại những nét chữ vuông vắn, tươi tỉnh của Huấn Cao, tụ hội tài hoa thiên lương trong sáng. Thông qua những tình huống truyện kịch tính, Nguyễn Tuân đã làm nổi trội vẻ đẹp của Huấn Cao và viên quản ngục. Có nhẽ đây là lý do để “Chữ Người Tử Tù” trở thành mốc son chói lọi trên nền vàng úa của vang bóng một thời.
Phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù – Mẫu 3
Có một nhà văn đã xuất hiện trên văn đàn làm cho những người đồng nghiệp của ông cảm thấy cái nghề của mình trở thành sang hơn, cao quý hơn, có một tác phẩm văn học nhưng mà nhà văn Nguyễn Khải đã từng băn khoăn ko biết là do thần viết hay do người viết. Người và tác phẩm đó chính là nhà văn Nguyễn Tuân và truyện ngắn Chữ người tử tù. Phạm Tiến Duật lúc tới viếng Nguyễn Tuân lúc mất đã khắc khoải bốn câu rằng:”Cái râu, cái tóc ông chẳng giống người nào. Cái ăn, cái ngủ ông chẳng giống người nào. Cái lạ mắt văn ông nghìn đời ko lặp lại. Thế cho nên ông ở mãi trong đời”. Chính vậy lúc còn tại thế nhà văn đó đã xoành xoạch tâm niệm và đã đi tìm cho mình riêng một vẻ đẹp thanh cao, vẻ đẹp thiên lương thiện mĩ gần như hoàn bích, nhưng mà tiêu biểu nhất là thông qua nhân vật Huấn Cao, với một tình huống truyện lạ mắt, khác lạ như chính con người Nguyễn Tuân vậy.
Nguyễn Tuân (1910-1987), quê ở Hà Nội, xuất thân trong một gia đình nhà Nho lúc Hán học đã tàn. Ông là một nhà văn lớn, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp, có phong cách uyên bác, tài hoa và lạ mắt, có sở trường về tùy bút và truyện ngắn. Các tác phẩm tiêu biểu phải kể tới như tập truyện ngắn Vang bóng một thời, Một chuyến đi, Thiếu quê hương, sau cách mệnh tháng tám thì có tập tùy bút Sông Đà. Chữ người tử tù là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất thời kỳ trước cách mệnh, được in trong tập Vang bóng một thời, lúc đầu có tên là Dòng chữ cuối cùng, sau đó lúc chọn in thì tác giả đổi thành Chữ người tử tù. Nhân vật chính của truyện ngắn là Huấn Cao (nguyên mẫu Cao Bá Quát), viên quản ngục và thầy thư lại, với tình huống truyện lạ mắt có nhiều trớ trêu và đối lập, nhưng chính điều đó là làm cho câu chuyện bật sáng lên những vẻ đẹp thiên lương, thiện mĩ của của nhân vật Huấn Cao.
Nói như nhà văn Nguyễn Minh Châu, “tình huống truyện là tình thế của câu chuyện nơi nhưng mà ở đó sự sống xuất hiện rất đậm đặc, là khoảnh khắc chứa đựng cả một đời người”. Một câu chuyện thường gây quyến rũ người đọc ở tình tiết được tiếp nối liên kết với nhau bằng nhiều sự kiện, trong đó có một sự kiện trọng tâm, dồn chứa sức nặng, là bước ngoặt cho câu chuyện, mở ra nội dung tư tưởng của toàn thể tác phẩm. Trong truyện ngắn Chữ người tử tù cũng có một tình huống truyện rất rực rỡ, nhưng mà thông qua tình huống truyện ta thấy được hình tượng của nhân vật nổi lên rõ ràng với những đặc điểm rõ nét, đồng thời đưa cao trào của câu chuyện đẩy lên cao. Ở đây tình huống truyện chính là cuộc gặp mặt đầy lạ mắt, trớ trêu giữa Huấn Cao với viên quản ngục xuyên suốt câu chuyện, đây là tình huống truyện kỳ lạ, trớ trêu và khác thường. Khác thường trước tiên nằm ở bối cảnh gặp mặt của hai nhân vật. Huấn Cao và quản ngục gặp nhau tại nhà tù, nơi nhưng mà xưa nay trong ấn tượng của con người chính là chỗ chứa đựng những cái xấu, cái tội tình độc ác ở trần đời. Trong câu chuyện hình ảnh tù hiện lên với “một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất lộn xộn, phân chuột, phân gián”. Ngoài ko gian gặp mặt quá sức đặc thù thì ko gian gặp mặt giữa hai nhân vật chính cũng đặc thù ko kém, đó là những ngày cuối cùng của tử tù trước lúc thi hành án, là đêm hôm trước lúc Huấn Cao bị giải vào kinh chịu tội lúc sáng tinh sương hôm sau. Khía cạnh lạ mắt thứ hai chính là vị thế giữa hai nhân vật, ở phương diện xã hội, Huấn Cao là tử tù, là kẻ phản loạn, muốn lật đổ cơ chế phong kiến đương thời, còn quản ngục trái lại là người quản lý tù nhân, là đại diện cho cơ chế phong kiến giữ gìn trật tự xã hội. Trong phương diện này giữa hai nhân vật chính bị áp chế bởi cái địa vị xã hội và họ chính là những người ở hai chiến tuyến hoàn toàn đối địch nhau, có tranh chấp và xung đột trực tiếp.
Tuy nhiên nếu một lần nữa nhìn nhận lại thực chất của vấn đề ta mới chợt trông thấy thực chất đây cũng ko hẳn là sự đối địch, nhưng mà lại là cuộc gặp mặt tương phùng giữa hai loại tù nhân. Huấn Cao là tù nhân, đó là điều ta đã thấy rõ thế nhưng còn viên quản ngục, sao lại nói ông ta cũng là tù nhân? Bởi rằng, viên quản ngục ở đây thực sự là một tù nhân, ông ta bị giam hãm cả cuộc đời trong chính cái nhà giam của cơ chế phong kiến, ko thể phản kháng. Nhưng nói như Nguyễn Tuân ông ta chính là “một thanh âm trong trẻo chen vào giữa bản đàn nhưng mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ”, rằng “ông trời nhiều lúc chơi ác, đem đày cửa ải những cái tinh khiết vào giữa một đống cặn bã. Và những người có tâm điền tốt và thẳng thắn lại phải ăn đời ở kiếp với cái lũ quay quắt”. Viên quản ngục có lối sống “xanh vỏ đỏ lòng” vẻ ngoài thì nghiêm cẩn, chấp hành đúng bổn sự, việc nào việc nấy tròn trịa đúng phận, thế nhưng thực chất rằng trong tâm hồn ông ta lại tôn thờ những trị giá trái ngược với cái nền nếp trật tự ông ta đang giữ gìn, ông ta yêu cái đẹp, tôn thờ, kính trọng người đã thông minh ra cái đẹp, mặc dù biết rõ rằng đó là kẻ phản loạn, là tử tù. Tương tự rõ ràng viên quản ngục cũng là một tù nhân trong môi trường làm việc của mình, tuy thể xác được tự do, nhưng tâm hồn lại bị trói buộc áp chế dưới lớp vỏ phục tùng. Trái lại Huấn Cao vốn mất tự do về thể xác và là người gần đất xa trời tới nơi, nhưng lại có một tâm hồn thoải mái, tự tại, ung dung, vẫn “thản nhiên nhận rượu thịt, coi như đó là một việc vẫn làm trong cái hứng sinh bình lúc chưa bị giam cầm”. Ngoài ra, tình huống truyện ko chỉ là sự giáp mặt giữa hai loại tù nhân nhưng mà còn là sự đối chứng giữa hai loại nhà tù, loại nhà tù hữu hình và nhà tù vô hình, và rõ ràng cái nhà tù vô hình nhưng mà viên quản ngục đã dựng lên cho mình chính là loại án chung thân, ông ta ko thể cứu được Huấn Cao và càng ko thể cứu mình thoát khỏi cái nhà tù khốn khổ đang giam giữ những khát khao, giam giữ tâm hồn trong trẻo của ông. Trái lại, Huấn Cao ko có nhu cầu thoát khỏi nhà tù, nhưng mà hơn thế nữa nữa trước lúc chết ông còn kịp cứu rỗi một tâm hồn bằng bức tranh chữ, bằng lời khuyên chí tình, chí nghĩa.
Qua với phương diện nghệ thuật, thì viên quan cai ngục lại là người liên tài, biết trân trọng, cảm nhận cái đẹp và ngưỡng mộ cái tài thông minh ra cái đẹp. Từ đó, sự đối địch ở phương diện xã hội đã hoàn toàn mất tích ta chỉ còn thấy ở Huấn Cao và viên quản ngục là sự tri kỉ, tri kỷ, tôn trọng và thấu hiểu của một kẻ có tài và một người kính trọng cái tài đó. Cũng chính từ phương diện nghệ thuật này xét rộng ra, ta nhìn nhận tới phương diện tư cách, thì Huấn Cao là một con người có khí phách, dám dẫn đầu một cuộc nổi loạn chống triều đình thối nát, nhằm mang tới cho nhân dân một cuộc sống tốt đẹp hơn, dẫu biết rằng kết quả có thể khiến bản thân ông và những người tham gia phải chịu án tử. Huấn Cao cũng là người biết trân trọng, thấu hiểu những tấm lòng đẹp, tấm lòng biết trân trọng yêu quý cái đẹp, tôn thờ cái đẹp, cái tài. Còn viên quan cai ngục lại là người biết kính mến khí phách, là tấm lòng son trong người đời biết trân trọng khí phách đó.
Tình huống truyện trong tác phẩm Chữ người tử tù chính là chất xúc tác, xúc tiến tình tiết tăng trưởng, rồi từ đó đưa tới hướng khắc phục tình tiết, đồng thời bộc lộ vẻ đẹp, tính cách của các nhân vật Huấn Cao với vẻ đẹp khí phách, tài hoa và thiên lương, viên quản ngục với vẻ đẹp biệt liên tài, vẻ đẹp khí phách, vẻ đẹp thiên lương, dám bất chấp nguy hiểm để bảo vệ cái đẹp, cái tài, đối đãi đặc thù giúp Huấn Cao những ngày cuối cùng bớt khổ cực. Tình huống truyện lạ mắt còn bật sáng chủ đề của câu chuyện, khẳng định sự bất tử của cái đẹp, sự thắng lợi của chân-thiện – mĩ trước cái xấu, cái ác, khẳng định sức mạnh cảm hóa của cái đẹp, cứu vớt cuộc đời của một con người. Cuối cùng tình huống truyện đã trình bày rõ nét phong cách nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Tuân, ưa khám phá những sự vật sự việc ở khía cạnh thẩm mĩ, lạ mắt, xây dựng nhân vật là những người tài hoa nghệ sĩ, với những vẻ đẹp hoàn mĩ, khác thường.
Phân tích tình huống truyện ngắn Chữ người tử tù – Mẫu 4
Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông có vị trí quan trọng và đóng góp ko nhỏ cho nền văn học Việt Nam hiện đại với nhiều tác phẩm tiêu biểu ở nhiều thể loại không giống nhau, trong đó có “Chữ người tử tù”. Một trong những yếu tố nhập vai trò quan trọng trong việc làm nên thành công của tác phẩm là nghệ thuật xây dựng tình huống truyện lạ mắt, giàu kịch tính.
“Chữ người tử tù” lúc đầu có tên là “Dòng chữ cuối cùng” in năm 1939 trên tạp chí Tao đàn. Sau đó được nhà văn đổi tên thành “Chữ người tử tù” và in trong tập truyện “Vang bóng một thời” xuất bản năm 1940 nhưng mà nhà phê bình Vũ Ngọc Phan giám định là “một văn phẩm đạt gần tới sự toàn thiện, toàn mĩ”.
Để hiểu được tình huống truyện lạ mắt trong “Chữ người tử tù”, ta cần hiểu về khái niệm tình huống truyện. Vậy, tình huống truyện là gì? Theo nhà văn Nguyễn Minh Châu, “tình huống truyện là tình thế xảy ra câu chuyện nhưng mà ở đó sự sống xuất hiện đậm đặc, là khoảnh khắc của cả một đời người”. Cũng có người cho rằng, “tình huống truyện là thứ nước rửa ảnh làm cho các nhân vật nổi hình, nổi sắc” và cũng là “chiếc chìa khóa vận hành tình tiết”. Thật vậy, từ tình huống truyện, các nhân vật có dịp bộc lộ rõ phẩm chất, tính cách của mình. Từ đó làm nổi trội chủ đề tác phẩm cũng như tư tưởng, ý đồ của tác giả.
Trong truyện ngắn “Chữ người tử tù”, tình huống truyện xoay quanh cuộc gặp mặt kì lạ, có phần trớ trêu của những con người phi thường: Huấn Cao và quản ngục. Họ gặp nhau nơi nhà tù của thực dân phong kiến đầy rẫy tội ác và tối tăm trong những ngày cuối cùng của một cuộc đời oanh liệt. Huấn Cao và quản ngục là những con người đặc thù. Họ đều yêu nghệ thuật, trân trọng và nâng niu nghệ thuật truyền thống. Họ là những con người có thiên lương. Nhưng những bản tính lương thiện đó lại gặp nhau nơi ngục tù tối tăm. Có nhẽ chính vì thế nhưng mà địa vị xã hội của họ có phần đối lập. Huấn Cao là tử tù của chính quyền phong kiến, bị dẫn giải tới nhà tù tỉnh Sơn để chờ ngày xét xử. Ông là người tài giỏi, văn võ song toàn, lại có tài viết chữ đẹp. Quản ngục là người đại diện cho chính quyền phong kiến tàn bạo nhưng lại trọng người tài, say mê và trân trọng nghệ thuật, đặc thù là nghệ thuật thư pháp truyền thống. Xét về phương diện xã hội, họ là mối quan hệ đối nghịch, tính mệnh tử tù nằm trong tay quản ngục. Xét về phương diện nghệ thuật, họ là tri kỉ, tri kỉ. Một người thông minh cái đẹp, một người trân trọng, say mê và nâng niu tài hoa đó.
Nội dung tình huống truyện xoay quanh cảnh xin chữ và cho chữ của quản ngục và Huấn Cao. Vì thích thú nghệ thuật thư pháp, muốn có đôi câu đối do chính tay ông Huấn viết để treo trong nhà nhưng mà quản ngục đã biệt đãi Huấn Cao. Thuở đầu, lúc chưa hiểu rõ tấm lòng quản ngục, Huấn Cao đã tỏ ra khinh thường nhưng mà quát mắng ông. Tới lúc trông thấy quản ngục chính là “một tấm lòng trong người đời”, Huấn Cao sẵn sàng cho chữ và khuyên “thầy Quản nên tìm về nhà quê nhưng mà ở” để giữ thiên lương cho lành vững. Cảnh cho chữ chính là cuộc hội ngộ cuối cùng của những con người tri kỉ, tri kỉ. Cảnh cho chữ diễn ra nơi buồng giam chật hẹp, tối tăm trong những khoảnh khắc cuối cùng của cuộc đời Huấn Cao. Ở đây có sự hoán đổi thân phận thật đặc thù. Người cho chữ là tử tù, cổ đeo gông, chân vướng xiềng nhưng mà vẫn ung dung dậm tô từng nét chữ trên vuông lụa trắng. Trái lại, người xin chữ – vốn là kẻ xưa nay trong tay nắm quyền hành – nhưng mà lại khúm núm, run run chắp tay vái lạy tử tù.
Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện lạ mắt đã góp phần làm nổi hình, nổi sắc nhân vật với nét tính cách, phẩm chất cao đẹp. Một Huấn Cao tài hoa, say mê nghệ thuật, quật cường hiên ngang ngay trước thời khắc sắp rời xa cuộc đời. Một quản ngục trọng người tài, thích thú nghệ thuật truyền thống. Qua đó, quan niệm nghệ thuật của tác giả cũng được bộc lộ rất rõ: Cái đẹp có thể sinh ra từ nơi cái xấu, cái ác nhưng ko thể sống chung và khẳng định sự bất tử cũng như sức mạnh cảm hóa của cái đẹp. Nguyễn Tuân đã thành công trong nghệ thuật xây dựng tình huống truyện lạ mắt liên kết với văn pháp lãng mạn và cách sử dụng từ Hán Việt, lựa chọn hình ảnh, cụ thể tiêu biểu.
Có thể nói, tình huống truyện lạ mắt đã góp phần ko nhỏ vào thành công của truyện ngắn “Chữ người tử tù”. Giữa sự ồn ã, phồn tạp của buổi chợ phiên văn học, giữa những ồn ĩ, náo nhiệt của gian hàng lãng mạn, Nguyễn Tuân được ví như một chủ shop đặc thù với phong cách nghệ thuật lạ mắt, tài năng sử dụng từ ngữ nhưng mà có người nào đó đã từng giám định là “thầy phù thủy” của tiếng nói tiếng Việt.
Tham khảo thêm:
Phân tích ý nghĩa của tình huống truyện trong tác phẩm Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân – Mẫu 5
Nguyễn Tuân là tác giả tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại, là người nghệ sĩ tài hoa uyên bác với vốn hiểu biết sâu rộng, sức thông minh dồi dào, Nguyễn Tuân đã mang tới cho thơ văn hơi thở mới lạ mắt, ấn tượng mang sở thích riêng biệt mang “chất Nguyễn Tuân”. Chữ người tử tù là truyện ngắn xuất sắc kết tinh được tài hoa và tâm huyết của người nghệ sĩ tài năng. Trong truyện ngắn này, Nguyễn Tuân đã xây dựng được tình huống truyện rực rỡ, qua đó trình bày được tư tưởng, nội dung chủ đề của tác phẩm.
Chữ người tử tù xoay quanh cuộc gặp mặt kì lạ, có phần trớ trêu của Huấn Cao, người tử tù đang bị dẫn giải về kinh lĩnh án chém và viên quản ngục người cai quản chốn ngục tù tối tăm nhưng lại là con người yêu và trân trọng cái đẹp, người tài. Trong hoàn cảnh đầy trớ trêu giữa những con người ở vị trí hoàn toàn đối lập nhưng giữa họ lại có sợi dây kết nối vững chắc, đó chính là tâm hồn đồng điệu với tình yêu đối cái đẹp. Về phương diện xã hội, Huấn Cao và viên quản ngục là kẻ tử tù và người nắm trong tay sinh mệnh của tù nhân thì trong phương diện nghệ thuật, họ lại là người nghệ sĩ với người thưởng thức, lĩnh hội cái đẹp do người nghệ sĩ đó thông minh ra.
Lúc biết Huấn Cao – người nhưng mà mình luôn ngưỡng mộ bị giải tới nhà lao nơi mình cai quản viên quản ngục đã có những biệt đãi đặc thù, rượu thịt chu tất cho người tử tù nhưng mà lẽ ra mình phải đối xử tàn nhẫn. Vốn tính kiêu bạc, ngang tàn lại căm ghét cái xấu xa, giả tạo nên lúc đầu Huấn Cao tỏ ra khinh thường, khinh bạc đối với những tiếp đãi đặc thù của viên quản ngục, thậm chí còn có lời nói vô tình và hành động xua đuổi bởi trong cảm nhận của Huấn Cao lúc bấy giờ viên quản ngục cũng chỉ là tên tay sai đầy xấu xa của triều đình phong kiến thối nát kia “ Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây nữa”.
Lúc trông thấy tấm lòng trong sáng, thành tâm của viên quản ngục, Huấn Cao đã vô cùng cảm động, hối hận vì “thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong người đời”. Để đáp lại tấm lòng của viên quản ngục, Huấn Cao đã quyết định tặng chữ và đưa những lời khuyên thành tâm để bảo vệ thiên lương trong sáng ở viên quản ngục.
Cảnh cho chữ được coi là quang cảnh đặc thù nhất trong toàn thể tác phẩm. Trong cái tối tăm, tù túng của nhà ngục đã diễn ra “một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”, Huấn Cao thâm đeo xiềng xích ngồi trong ngục tù đang viết tặng viên quản ngục những nét chữ vuông vắn, xinh xắn. Khoảnh khắc này thật thiêng liêng bởi vị thế của các nhân vật cũng bị đảo ngược. Huấn Cao từ một người tử tù trở thành người nghệ sĩ, thần tượng, ân nhân nhưng mà viên quản ngục kính trọng, ngưỡng mộ. Viên quản ngục người nắm trong tay quyền lực trở thành người ngưỡng mộ, chịu ơn từ người tử tù nhưng mà mình đang làm nhiệm vụ giam giữ.
Có thể nói tình huống nhưng mà Nguyễn Tuân xây dựng trong truyện ngắn Chữ người tử tù là tình huống rực rỡ, không tiền khoáng hậu bởi nó ko chỉ làm đổi ngược xúc cảm lúc đầu của người đọc nhưng mà còn làm bộc lộ được mối quan hệ, hành vi cũng như thái độ của các nhân vật. Cũng qua tình huống, tác giả Nguyễn Tuân khắc họa được tính cách của các nhân vật, tăng tính kịch tính và sức quyến rũ của truyện, đồng thời tình huống truyện cũng đã làm nổi trội lên vẻ đẹp của cái tài, cái đẹp, cái thiên lương trong sáng.
Tương tự, thông qua xây dựng tình huống truyện ấn tượng, tác giả Nguyễn Tuân trong “Chữ người tử tù” đã trình bày được tư tưởng chủ đề của truyện ngắn, đồng thời bộc lộ được tài năng bậc thầy trong việc xây dựng tình tiết cho câu chuyện.
Phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù – Mẫu 6
Nguyễn Tuân là một con người rất mực tài hoa, là bậc thầy về truyện ngắn. Sáng tác của ông được chia làm hai thời kỳ trước và sau cách mệnh tháng Tám. Ở thời kỳ trước ông được coi là nhà văn “duy mĩ” say mê cái đẹp và coi cái đẹp là đỉnh cao của tư cách con người. “Vang bóng một thời” là tập truyện tiêu biểu cho sáng tác thời kì này của Nguyễn Tuân, ko tin tưởng ở hiện nay và tương lai ông đi tìm vẻ đẹp quá khứ của một thời vang bóng xa xưa với những phong tục, thú vui tao nhã lành mạnh trong đó có thú chơi chữ của Huấn Cao và viên quản ngục trong truyện ngắn “Chữ người tử tù”. Hai con người có tư cách cao đẹp, thiên lương trong sáng và cảnh cho chữ lạ lùng được hiện lên trong tác phẩm làm nổi trội cho tài năng văn học và tư tưởng của Nguyễn Tuân.
Huấn Cao trong câu chuyện là một người có tài viết chữ đẹp nhưng vì chống lại triều đình nhưng mà bị lãnh án xử tử. Trước lúc xử án ông được đưa tới một trại giam có viên quản ngục và thầy thư lại yêu quý nét chữ, trân trọng người tài Huấn Cao nên đã biệt đãi tù nhân, mong muốn ông Huấn cho chữ. Hiểu được tấm lòng đó người tử tù có thiên lương trong sáng đã cho chữ trong hoàn cảnh trớ trêu trước giờ chưa từng có. Tình huống truyện là cuộc gặp mặt giữa hai con người khác lạ một bên là Huấn Cao có tài viết chữ nhưng lại đối đầu với triều đình, một bên là viên quan coi ngục đại diện cho người giữ gìn trật tự xã hội phong kiến đương thời nhưng lại khát khao ánh sáng chữ nghĩa. Hai con người đối lập trên phương diện xã hội nhưng lại là tri kỉ, tri kỉ với nhau trên phương diện nghệ thuật. Nhân vật đã được Nguyễn Tuân đặt vào trong tình huống đối nghịch tạo ra kịch tính cho câu chuyện và cảnh cho chữ là nút thắt được tháo gỡ.
Huấn Cao là một con người tài hoa uyên bác, khí phách hiên ngang, người hùng quật cường và có một thiên lương trong sáng được hiện lên trong tác phẩm. Trước tiên là gián tiếp ở phần đầu qua cuộc hội thoại của viên quản ngục với thầy thư lại. Tài năng viết chữ đẹp của ông được người ở vùng tỉnh Sơn ca tụng làm cho viên quan coi ngục đau đáu một lòng với sở nguyện xin được chữ ông Huấn về treo ở nhà riêng của mình bởi “chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm”. Nguyễn Tuân đã mô tả sở nguyện của viên quan coi ngục để làm nổi trội lên chất tài hoa nghệ sĩ nhưng mà bao nhiêu người trong người đời hằng khát khao có được. Ko chỉ vậy người tử tù rất người hùng là tên cầm đầu cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình vì bất mãn với chính sách thống trị triều chính, là kẻ ko sợ lời dọa nạt của bọn lính dẫn giải nhưng mà tự do, hiên ngang dỗ gông để trận mưa rệp rơi xuống đất, thản nhiên nhận rượu thịt ung dung làm một người tù tự do trong nhà lao. Có mấy người nào trước lúc chết nhưng mà vẫn giữ được khả năng và phong thái tương tự? Ông làm ra vẻ khinh bạc viên quan coi ngục với câu nói: “Ngươi hỏi ta muốn gì ư? Ta chỉ muốn có một điều là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây” xưa nay ta chỉ thấy quan coi ngục đánh mắng người tù chứ hiếm lúc thấy điều trái lại. Con người đó hiện lên qua suy nghĩ của quan lại coi ông là một tên tội phạm nguy hiểm, là kẻ chọc trời khuấy nước lúc thu được án chém vẫn tĩnh tâm, tự tin đón nhận cái chết. Huấn Cao ko bao giờ khuất phục trước uy quyền, cường quyền và bạo lực. Ông là một nhân vật hiếm có xưa nay bởi sự hòa quyện của chất nghệ sĩ với chất người hùng tạo nên nét riêng lẻ, lạ mắt khác với các nhân vật trong “Vang bóng một thời”. Con người đó còn có một thiên lương trong sáng ko phải người nào trên đời ông cũng cho chữ, cuộc đời ông Huấn chỉ mới cho ba lần là ba người bạn tri kỉ. Nhưng lúc hiểu được tấm lòng của quan coi ngục ông mỉm cười nhắc thầy thư lại sẵn sàng chu đáo để ông có dịp được đáp lại sự chân tình đó. Giọng Huấn Cao đã trở thành từ tốn, hòa dịu hơn rất nhiều: “Về bảo với chủ ngươi, tối nay, lúc nào lính canh về trại nghỉ, thì đem, mực, bút và cả bó đuốc xuống đây ta cho chữ”. Cho chữ chứ ko phải là viết chữ, nghe như là lời của bề trên ban xuống cho người dưới. Ông khẳng định “Chữ thì quý thực. Ta nhất sinh ko vì vàng ngọc hay quyền thế nhưng mà ép mình viết câu đối bao giờ.” Huấn Cao ko màng vinh hoa phú quý cũng ko sợ cường quyền nhưng mà ép mình làm điều ko thích. Dù ở trong chốn ngục tù bị giam cầm về thể xác nhưng tâm hồn ông ko bao giờ bị giam giữ, ông vẫn luôn tự do về tư cách.
Ông Huấn quyết định cho chữ trong hoàn cảnh “xưa nay chưa từng có” theo như Nguyễn Tuân nhận xét. Cảnh cho chữ thật xác đáng là một nghệ thuật rực rỡ được nhà văn mô tả thật đáng khâm phục tài năng. Thời kì là đêm cuối của một người tù trước lúc ra pháp trường. Quang cảnh cho chữ vừa lạ vừa đẹp vừa như một ảo giác. Lạ vì xưa nay người ta cho chữ trong căn phòng sạch sẽ, lung linh ánh nến ánh đèn, có mùi thơm của hương trầm nhưng ở đây tại nhà lao chẳng có gì ngoài “Buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất lộn xộn phân chuột, phân gián” chỉ có ánh đuốc tẩm dầu sáng đỏ rực, khói tỏa như đám cháy nhà. Phòng giam ba người nhưng chỉ một người hoạt động. Thầy thư lại run run bưng chậu mực. Viên quản ngục hai tay nâng tấm lụa trắng tinh căng trên mảnh ván. Huấn Cao “cổ đeo gông, chân vướng xiềng, đang dậm tô nét chữ trên tấm lụa”, từng nét chữ thoăn thoắt được viết ra, “người tù viết xong một chữ, viên quản ngục lại khúm núm cất những đồng tiền kẽm ghi lại ô chữ đặt trên phiến lụa óng”. Ta thấy tư thế đối nghịch nhau giữa một người tù bị giam cầm và hai người tự do đại diện cho cường quyền bấy giờ. Huấn Cao thì ung dung, tự tại và đối lập với tư thế đó là sự “khúm núm” của viên quan coi ngục và “run run” của thầy thư lại. Cái “khúm núm” của quan coi ngục ko phải là cái cúi đầu hèn kém nhưng mà trái lại rất đáng trân trọng. Ông cúi đầu thành kính trước cái đẹp đó là một điều nên làm ở trong đời. Vị thế và tâm thế bị đảo ngược hoàn toàn. Người có quyền lại ko có uy, người tử tù lại giữ trong tay quyền sát quyền sinh, người đáng lẽ phải giáo dục, giáo hóa tội phạm thì nay lại được tội phạm giáo dục lại tư cách, thiên lương lúc được ông Huấn cho lời khuyên nên thay chốn ở đi, “Thầy quản nên tìm về nhà quê nhưng mà ở, thầy hãy thoát khỏi cái nghề này đi đã, rồi hãy nghĩ tới chuyện chơi chữ.Ở đây khó giữ được thiên lương cho lành vững và rồi cũng tới nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi” đó là lời khuyên thành tâm để giữ được tư cách cao đẹp. Trước tấm lòng chân tình đó viên quản ngục lùi ra nhưng mà nói gần như muốn khóc và cảm động: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”. Cả ba con người cùng đồng điệu, cùng chung một tấm lòng yêu tha thiết cái đẹp, cái đẹp chữ viết đi liền với cái đẹp tâm hồn và tư cách thiên lương trong sáng.
Tương tự qua tác phẩm “Chữ người tử tù” Nguyễn Tuân đã cho ta thấy ba thái độ của con người đối với cái đẹp. Trước tiên đó là thái độ hủy diệt. Điều đó được biểu lộ qua mấy tên lính nhưng mà nhà văn mô tả sơ lược ở đoạn đầu với thái độ hống hách, vô lễ với Huấn cao và bạn tù của ông. Chúng là hạng thiên lôi tàn bạo chỉ đâu đánh đó, ở trong chốn ngục tù lâu ngày bị nhiễm thói đầu trâu mặt ngựa. Ngoài ra qua mệnh lệnh của quan trên tai to mặt lớn ở Hưng Sơn Tuyên đốc bộ đường đại diện cho chính quyền phong kiến thủ cựu, trì trệ cố hủy diệt tài năng của người tài để giữ gìn ngôi báu tàn bạo, độc ác của mình.
Thái độ thứ hai là yêu quý cái đẹp và quý trọng người tài. Trình bày qua tấm lòng, hành động của viên quản ngục và thầy thư lại. Họ cảm mến Huấn Cao qua lời đồn, luôn muốn biết những người tài và bất chấp cả nguy hiểm tới tính mệnh để có thể hoàn thành sở nguyện cao đẹp là xin chữ ông Huấn. Họ tiếc cho một thiên tài như ông lại bị đao chém pháp trường hủy diệt. Cái đẹp thì người nào cũng quý nhưng biết đẹp nhưng mà quý cũng đáng trân trọng biết bao bởi nó làm cho con người đẹp lên, phẩm chất cao hơn và thơm ngát hơn cho tấm lòng thiên lương trong sáng, thanh sạch.
Thái độ thứ ba là sự cao thượng và rộng lượng của bậc chính nhân quân tử, nghệ sĩ tài hoa của Huấn Cao. Điều đó được biểu lộ qua tư cách và hành động của ông được tác giả khắc họa. Huấn Cao là con người đặc thù không tiền khoáng hậu trong trang viết của Nguyễn Tuân để lại cho tác giả sự trân trọng và nỗi niềm xót xa, tiếc nuối cho một con người tài giỏi, có nghĩa khí và tư cách cao đẹp lại gặp ko đúng thời, đúng vận mệnh. Huấn Cao ngày nay cũng rất nhiều nhưng ko ít người đang dần bị vùi chôn do vậy lực quyền uy và sức mạnh của đồng tiền. Theo như thông tin của Bộ giáo dục ngày 17/7/2018 ở Hà Giang sau lúc thanh tra rà soát lại công việc chấm thi có 114 thí sinh bị hạ điểm vì điểm thi thông báo bị gian lận, nâng lên quá nhiều so với năng lực thực tiễn của các em. Nạn chảy máu chất xám, sắm điểm, sắm quan bán chức… đã khiến biết bao người tài có trí tuệ tài năng thực sự bị vùi dập một cách tàn bạo. Đó là nỗi đau lớn của ngành giáo dục của cả tổ quốc con người Việt Nam. Hiền tài như Huấn Cao nhưng lại bị cướp trắng trợn thời cơ để hiến dâng cho đất Việt.
Qua tác phẩm tác giả trình bày được tư tưởng của mình về nghệ thuật và phẩm chất con người. Tư cách đẹp là sự liên kết giữa cái tài và cái tâm và cái đẹp luôn phải gắn liền với cái thiện ko thể tách rời, bản thân cái đẹp chính là đạo đức. Cái đẹp ko chỉ được thông minh ra ở nơi thanh tao, sạch sẽ nhưng mà ngay ở trong môi trường của cái xấu và cái ác nó cũng luôn tồn tại nhưng ko vì thế nhưng mà lụi tàn trái lại càng nó càng tỏa sáng rực rỡ và mạnh mẽ hơn. Chỉ có cái đẹp mới có thể cảm hóa được tâm hồn con người làm cho chúng trở thành tốt hơn, cao đẹp hơn ở trên đời.
Nguyễn Tuân với tài năng nghệ thuật tương phản với văn pháp tả thực và lãng mạn đan xen, sự sắc sảo điêu luyện của ngòi bút đã khắc họa con người và cảnh vật cụ thể, tỉ mỉ gây ấn tượng thâm thúy. Nguyễn Tuân phải là một con người yêu quý và trân trọng tài năng, cái đẹp vô cùng mới có thể viết được truyện ngắn “Chữ người tử tù” với sự hiện thân của hai con người có tư cách cao đẹp như Huấn Cao và viên quản ngục hay tới thế.
Phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù – Mẫu 7
Nguyễn Tuân là một trong những nhà văn lớn của văn học Việt Nam hiện đại cùng với nhiều đóng góp trong hai thời kỳ trước và sau 1945. Ông được người đời tôn vinh là “cái khái niệm về một nghệ sĩ” bời cái tài, cái tâm và phong cách trong ông và văn của ông. Nguyễn Tuân là một nhà văn duy mĩ, cả đời ông khát khao và tìm kiếm cái đẹp, cũng vì vậy, văn ông luôn viết về cái đẹp, mang đậm chất cổ xưa, lại trẻ trung, hiện đại, lạ mắt. “Chữ người tử tù” là một trong những tác phẩm xuất sắc của ông vào trước năm 1945, được Vũ Ngọc Phan nhận xét là “một văn phẩm, gần đạt tới sự toàn thiện, toàn mỹ”. Một trong những yếu tố quan trọng làm nên thành công của tác phẩm chính là tính huống truyện được xây dựng vô cùng lạ mắt.
Tình huống truyện là hoàn cảnh nhưng mà tại thời khắc đó nhân vật bộc lộ rõ nét nhất phẩm chất, tính cách của mình, đồng thời chủ đề, tư tưởng của tác phẩm được trình bày một cách thâm thúy, đậm nét nhất. Nó chứa đựng những tranh chấp, xung đột hay những tình tiết để tình tiết diễn biến, tăng trưởng. Nói cách khác, tình huống truyện là “chìa khóa vận hành tình tiết”, từ đó khắc họa rõ nét nhân vật và từ đó nêu bật trị giá tác phẩm. Trong Chữ người tử tù, tình huống được Nguyễn Tuân xây dựng hết sức kịch tính. Đó là cuộc gặp mặt đầy bất thần nhưng mà trớ trêu của viên quản ngục và tên tử tù Huấn Cao. Bởi lẽ, xét trên phương diện xã hội, họ là quân thù. Một người là tên tù nhân khét tiếng bao lần bẻ khóa vượt ngục, chống lại trật tự xã hội hiện hành, một kẻ lại là đại diện cho chính cái trật tự xã hội nhưng mà người kia muốn lật đổ, thay mặt trừng trị tù nhân. Thế nhưng, đó ko chỉ là cuộc gặp mặt giữa hai quân thù, nhưng mà còn là cuộc gặp mặt giữa hai tâm hồn yêu và say đắm cái đẹp. Tên tử tù lại chính là một nghệ sĩ, một người thông minh cái đẹp, còn viên quản ngục là một kẻ yêu, say mê, trân trọng cái tài. Xét về phương diện nghệ thuật, họ chính là tri kỉ. Huấn Cao là người nhưng mà cả đời viên quản ngục ngưỡng mộ, thế nhưng, hắn lại xuất hiện nơi đề lao tối tăm, ẩm thấp, trong vai là một kẻ chống lại triều đình vào những ngày cuối đời. Tạo ra cuộc gặp mặt đầy kịch tính này, Nguyễn Tuân đã để các tính tiết, sự kiện cứ dồn nén, thắt lại và trở thành cao trao cuối truyện: Cảnh cho chữ vào đêm cuối cùng của Huấn Cao trước lúc ra pháp trường, “một cảnh tượng xưa nay chưa từng có.” Quản ngục, người luôn yêu và trân trọng cái đẹp, ngay lúc vừa nghe tin Huấn Cao có mặt trong đoàn tử tù đã không thể giấu được thái độ kính nể với cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp của kẻ phản nghịch có tiếng rằng nguy hiểm. Ông ko thể giữ kín tấm lòng kính nể đó, nó xuất hiện quá rõ ràng qua ánh mắt “hiền lành”, qua sự biệt nhỡn với riêng Huấn Cao. Suốt nửa tháng, ông vẫn luôn nhờ thầy Thư lại dâng rượu thịt cho Huấn Cao, hỏi Huấn Cao còn cần thêm gì nữa ko để “quyết tâm chu tất” dù bị Huấn Cao khinh bạt vẫn tiếp tục lặng thầm dâng cơm rượu. Quản ngục thực sự là một người có khả năng và khí phách, bất chấp phép nước cẩn mật, sẵn sàng xáo trộn trật tự khắc nghiệt của nhà tù để biệt nhưỡng một tên tử tù, để cung phụng, tôn thờ hắn. Khả năng đó có nhẽ xuất phát từ niềm kính trọng và yêu quý thâm thúy cái đẹp của ông, muốn tạo điều kiện cho Huấn Cao “đỡ cực trong những ngày cuối cùng còn lại”. Tình huống ngặt nghèo này còn khắc họa rõ nét viên quản ngục. Một người chấp nhận khiêm nhượng trước tử tù. Ông ko dựa vào sang trọng để phân loại người, ông lấy tài hoa, khí phách làm tiêu chí giám định. Vì vậy, ông thấy mình chỉ là kẻ tiểu nhân nhỏ nhỏ, chấp nhận cúi đầu. Đó là sự hiểu biết và ý thức về sự cao khiết của cái đẹp, “nhất sinh để thủ bái hoa mai”, đó cũng là khí phách để quản ngục giữ trọn niềm say mê cái đẹp. Thế nhưng, trớ trêu thay, trước sự chu đáo của quản ngục, Huấn Cao lại: “Ngươi hỏi ta muốn gì ư? Ta chỉ muốn một điều. Là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây.” Đó ko còn là sự lạnh lùng nhưng mà là thái độ phũ phàng, coi khinh quyền thế. Vào những ngày cuối đời mình, ông vẫn giữ thái độ thản nhiên, thản nhiên đón nhận rượu thịt, thản nhiên kì vọng khái chết, quả là một con người có khí phách! Tuy nhiên, ông Huấn vẫn luôn “bận tâm nghĩ ngợi tới sự tươm tất của quản ngục”, ông vẫn giữ cho mình một thiên lương trong sáng trước lòng tốt của người khác. Thế nhưng, lúc biết rõ viên quản ngục là người có sở nguyện cao quý, chỉ mong “được treo ở nhà riêng một vài câu đối do tay ông Huấn Cao viết”, Huấn Cao ngay lập tức thay đổi thái độ: “Thiếu chút nữa ta đã phụ mất một tấm lòng trong người đời”. Phải chăng Huấn Cao đã thấu rõ hành động kì lạ của viên quản ngục nên mới thay đổi tương tự. Phải chăng ông đã xúc động ko ngờ một kẻ tiểu lại giữ tù lại có thể yêu và trân trọng cái đẹp tới vậy nên mới quyết định cho chữ? Ông đã gọi kẻ nhưng mà ngày nào ông khinh bạt là “một tấm lòng trong người đời”. Có thể nói, Nguyễn Tuân đã dựng tình huống này quá sức tài tình. Huấn Cao đã bỏ qua hết mọi vị trí về địa vị xã hội, về hoàn cảnh bản thân, ông coi quản ngục là tri kỉ, tri kỉ bởi lẽ, quản ngục có một tấm lòng đáng quý, một tấm lòng biết yêu và giữ gìn cái đẹp, một tấm lòng biệt nhỡn liên tài.
Đỉnh điểm của tình huống truyện có nhẽ chính là cảnh cho chữ, một cảnh tượng “xưa nay chưa từng có” đầy thông minh. Sự liên kết giữa giải pháp đối lập tương phản và tình huống rực rỡ cũng chính là một trong những yếu tố đã đưa “chữ người tử tù” thành một tuyệt bút. Một cảnh tượng cổ xưa, lãng mạn, đậm chất trữ tình từ từ xuất hiện. Đêm đó, trong “buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất lộn xộn phân chuột, phân gián”, có “khói tỏa”, có “ánh sáng đỏ rực” của bó đuốc và có ba người chuyên chú vào tấm lụa bạch. Khói tỏa phải chăng để xua đi ô uế nơi ngục tù? Ánh sáng bó đuốc phải chăng để phá tan bóng tối ẩm thấp nơi đây? Và tấm lụa bạch, màu trắng là màu của sự thanh tẩy, phải chăng tấm lụa ko chỉ là phương tiện để Huấn Cao cho chữ, nhưng mà là để tẩy khiết những thứ tầm thường, dơ dáy? Đó là ý chí phi thường của những người yêu cái đẹp, trân trọng cái đẹp. Cái đẹp vượt lên trên mọi nghiệt ngã, mọi bóng tối, mọi rào cản. Nó vượt qua những cái tầm thường để hướng tới một cái phí thường, đó là thông minh nghệ thuật. Cái đẹp có thể nảy nở đầy mạnh mẽ, đầy sức sống ngay cả trong chốn ngục tù, chỉ cần nơi đó có người yêu và trân trọng nó. Ko chỉ là ko gian, Nguyễn Tuân còn đặt sự tương phản vào các nhân vật trong đêm cho chữ. Trong tình huống cuối này, ông gọi Huấn Cao là “người tù”. Một người tù cổ đeo gông, chân quấn xiềng, lại là người đang thông minh nghệ thuật một cách ung dung, đĩnh đạc, thong dong. Còn một người quản ngục quyền thế chốn này lại “khúm núm” trước người tử tù, để hắn viết chữ, khuyên răn. Người ta thường hay thông minh lúc họ tự do, vậy nhưng mà Huấn Cao lại viết trong ngục tối. Người ta thường sáng tác lúc tao nhã thanh thản, Huấn Cao lại sáng tác vào ngày cuối cùng của đời mình.. Viết xong, Huấn Cao còn đỡ thầy quản đứng dậy. Nguyễn Tuân quả thực quá tài tình lúc xây dựng cảnh tượng này. Huấn Cao ko chỉ muốn đỡ quản ngục đứng lên khỏi nền đất tối tăm ở phòng giam, nhưng mà có nhẽ Huấn Cao muốn đỡ viên quản ngục ra khỏi đống bùn đen nhơ nhớp níu giữ ông trong trại giam quá lâu. Bởi, viên quản ngục là “một thanh âm trong trẻo trong bản nhạc nhưng mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”, bởi ông đã chọn nhầm nghề, bởi ông là người đáng quý, biết giữ gìn cái đẹp. Quản ngục, một lần nữa lại thu mình, khép nép dưới Huấn Cao. Từ lúc ông bị khinh bạc cho tới lúc ông đã được Huấn Cao coi như một tri kỷ và gọi là “một tấm lòng trong người đời”, ông vẫn giữ thái độ tôn thờ, kính trọng ko thay đổi. Đó là ý thức về vị trí bản thân dù có được ông Huấn coi trọng, ông vẫn chỉ là một tên tiểu nhân, chỉ có thể cúi mình trước vẻ đẹp từ cả tài năng và từ cả tư cách. Huấn Cao sau cuối khuyên ông nên đổi nghề, bởi hơn người nào hết, Huấn Cao biết rõ, cái đẹp có thể phát sinh trên đất chết, nhưng tuyệt đối ko thể tăng trưởng và trong khoảng thời gian dài ở đó. Và quản ngục khóc. Có nhẽ, vì chính ông cũng nhận thức được điều đó và Huấn Cao chỉ tiếp thêm sức mạnh để xúc tiến ông nhưng mà thôi. Đó là giọt nước mắt xúc động tiếc thương chính bản thân mình hay là tiếc thương cho một tư cách lớn?
Xây dựng một tình huống kịch tích, thông minh nhưng mà thâm thúy, kết thúc tác phẩm với âm hưởng cao vút, để người đọc phải suy ngẫm và đồng thời, nêu rõ quan niệm của Nguyễn Tuân, một người suốt đời chỉ đi tìm cái đẹp. Thông qua tình huống lạ mắt đó, Huấn Cao được bật rõ là một người vừa có khí phách, vừa có tài, lại có tâm. Một kẻ “nhất sinh để thủ bái hoa mai”, một tư cách lớn nhưng lại có kết cuộc bi thương. Tuy vậy, tới cuối cùng, người thong dong đĩnh đạc nhất vẫn là Huấn Cao. Có nhẽ, ông đã sớm chấp nhận cuộc đời mình rồi. Nhưng trước lúc ra đi, ông vẫn ko quên để lại lời khuyên cuối cho viên quản ngục. Hẳn, trong các chữ nhưng mà ông Huấn cho phải có chữ “tâm”. Còn viên quản ngục, kẻ tiểu lại giữ tù yêu say đắm nét chữ của Huấn Cao. Ông nhìn người ko nhìn vào vai vế hay vị trí xã hội, ông nhìn vào vị thế của người đó trong nghệ thuật. Và điều này trùng với cách nhìn nhận người của Nguyễn Tuân. Một cách gián tiếp, Nguyễn Tuân đã tự bộc lộ tư tưởng của mình. Và trên tất cả, tình huống khắc họa rõ nét cái tình trong nghệ thuật của Huấn Cao. Nghệ thuật khiến hai con người tưởng chừng là quân thù bỗng chốc trở thành tri kỉ, Nghệ thuật đẩy cho tư cách cao đẹp của cả hai nhân vật được bộc lộ. Và cái tình trong nghệ thuật đã làm xúc động, ko chỉ người đọc, nhưng mà ngay cả chính viên quản ngục đã khóc. Quả là “một chữ tình để duy trì toàn cầu, một chữ tài để tô điểm càn khôn”. Hẳn, nếu ko có chữ tình, ko có tình yêu nghệ thuật tới mức sẵn sàng hi sinh để tiếp thu nó thì truyện ko thể rực rỡ tới vậy. Quản ngục có nhẽ cũng “mắc căn bệnh của Đan Thiềm”, say mê những trị giá nghệ thuật thâm thúy nhất. Không những thế, tình huống còn xúc tiến để tình tiết được tăng trưởng, và sau đó để diễn ra cảnh tượng “xưa nay chưa từng có”. Cuối cùng, nó góp phần nêu bật tư tưởng của Nguyễn Tuân. Đó là thứ luôn tồn tại, dù là ở nơi đâu, dù là trong hoàn cảnh dường như là bất khả thi nhất. Cái đẹp là bất tử, trong cuộc đối đầu với cái xấu, cái đẹp luôn thắng lợi. Nó có thể nảy nở từ nơi u tối nhất, song lại không thể sống sót chung.
Vậy nên, cuối cùng, tác giả để Huấn Cao khuyên quản ngục đổi nghề. Bởi nét chữ khác thường đó, tấm lụa bạch đó ko nên để treo ở một nơi trắng đen lộn lạo như trại giam. Dẫu đẹp tới mấy, nhưng mà phải sống sót trong cái xấu, thì cuối cùng cũng sẽ bị phá hủy như Cửu Trùng Đài của Vũ Như Tô nhưng mà thôi. Nguyễn Tuân, một nhà văn duy mĩ đã tìm thấy vẻ đẹp ở nơi tối tăm nhất và tăng trưởng nó. Và, hẳn thông điệp cuối cùng nhưng mà ông muốn truyền tải, đó là “Cái đẹp duy trì toàn cầu”
Phân tích tình huống truyện trong tác phẩm Chữ người tử tù – Mẫu 8
Tình huống giống như một lát cắt trên thân cây nhưng mà qua đó thấy được trăm năm đời thảo mộc, là nơi nhưng mà sự sống hiện lên đậm đặc nhất và cũng là điểm thấy được thông minh và tài năng người nghệ sĩ. Với bàn tay tài hoa của mình, Nguyễn Tuân trong “Chữ người tử tù” đã tạo ra một tình huống lạ mắt, quyến rũ đầy kịch tích: đó là cuộc kì ngộ giữa ba nhân vật quản ngục, Huấn Cao và thầy Thư lại.
“Chữ Người tử tù” là một trong rất nhiều những truyện ngắn rực rỡ của Nguyễn Tâm. Truyện xoay quanh ba nhân vật quản ngục, thầy thư lại và Huấn Cao trong đó nhân vật chính là Huấn Cao và Quản Ngục, bằng tài hoa và sự tinh tế của mình, Nguyễn Tuân đã tạo dựng nên những hình tượng nghệ thuật lạ mắt, quyến rũ và nhất là một tình huống truyện giàu kịch tính. Tình huống truyện là một sự kiện có tính chất nổi trội nhưng mà qua đó thực chất đời sống được bộc lộ. Đối với truyện ngắn, tình huống truyện có ý nghĩa then chốt vì nó góp phần tạo điều kiện cho tình tiết tăng trưởng, tính cách nhân vật được bộc lộ và tư tưởng nhà văn được sáng rõ. Vì thế đã có người ví, tình huống giống như một lát cắt trên thân cây nhưng mà qua đó thấy được trăm năm đời thảo mộc, là thứ nước rửa ảnh làm nổi hình nổi sắc toàn thể truyện ngắn. Chính vì thế, chỉ lúc là một bàn tay tài hoa và có sự hiểu đời, hiểu người thì nhà văn mới có thể chọn được một tình huống rực rỡ trong cuộc sống phong phú, muôn màu ngoài kia.
Trong “Chữ người tử tù” tình huống truyện xoay quanh cuộc gặp mặt kì ngộ giữa Huấn Cao và quản ngục. Đó là một tình huống có tính chất trớ trêu, kịch tính và ngang trái, bởi Huấn Cao là tử tù cò quản ngục là quản tù; Huấn Cao đứng đầu đội quân phiến loạn triều đình còn quản ngục lại là phương tiện bảo vệ triều đình, đại diện cho triều đình. Huấn Cao là một người hùng có chí khí, khí phách hiên ngang và có tài viết chữ thư pháp được ví như người tài lưng đeo gươm tay mềm mại bút hoa còn quản ngục mặc dù sống trong chốn cặn bã, lừa lọc, tàn nhẫn nhưng lại yêu cái đẹp, trọng người tài. Huấn Cao bị tù đày về nhân thân nhưng tự do về thân cách còn quản ngục tự do về nhân thân nhưng lại bị tù đày bởi tư cách. Trên phương diện xã hội, họ ở hai chiến tuyến đối lập nhau, chính vì thế tình huống truyện càng gay gắt và kịch tính hơn.
Tình huống truyện tạo điều kiện cho tình tiết tăng trưởng từ cuộc gặp mặt tới sự biệt đại của quản ngục cho Huấn Cao rồi tới sự hiểu nhầm của Huấn Cao trước tấm lòng của quản ngục để rồi sự trân trọng và quý mến lúc trông thấy tấm lòng thành tâm và sự biệt đãi của quản ngục, một người biết quý trọng người tài, yêu cái đẹp. Đồng thời tính cách nhân vật cũng được bộc lộ: Huấn Cao là người tài hoa uyên bác, người hùng có khí phách có thiên lương; quản ngục đúng quản ngục của Nguyễn Tuân dù sống trong chốn cặn bã, quay quắt nhưng tấm lòng yêu cái đẹp biết trọng người tài của ông giống như một thanh âm trong trẻo trong bản nhạc xô bồ, hỗn loạn. Hoàn cảnh ko thể nào thay đổi thực chất lương thiện và tốt đẹp trong tâm hồn con người. Cũng qua tình huống đó, tư tưởng nhà văn được bộc lộ: Nguyễn Tuân một cây bút suốt đời đi tìm cái đẹp bị ẩn dấu và khuất lấp, thậm chí là cái đẹp lạ mắt, mãnh liệt và ấn tượng ông đã qua tình huống này ca tụng cái đẹp, cái đẹp của tâm hồn và tư cách con người, cái đẹp của tài năng. Đồng thời việc ca tụng và tìm ra cái đẹp kín đáo bị ẩn lấp đó cũng chính là một biểu lộ kín đáo của lòng yêu nước lúc ca tụng những con người dân tộc.
Bằng tài năng và tấm lòng yêu con người, yêu cái đẹp. Nguyễn Tuân đã thông minh ra được tình huống truyện rực rỡ và quyến rũ, chỉ có thể là một cây bút tài năng mới thành công tương tự. Chữ người tử tù luôn là một truyện ngắn quyến rũ bởi giọng riêng của Nguyễn Tuân.
Tham khảo thêm:
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Top bài phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù cực hay (8 mẫu) file PDF hoàn toàn miễn phí.
Bạn thấy bài viết Top bài phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù cực hay (8 mẫu) có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Top bài phân tích tình huống truyện Chữ người tử tù cực hay (8 mẫu) bên dưới để yt2byt.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường Cao đẳng Kỹ thuật Y tế II
Phân mục: Văn học
Nguồn: yt2byt.edu.vn
#Top #bài #phân #tích #tình #huống #truyện #Chữ #người #tử #tù #cực #hay #mẫu
